Vốn đầu tư xây dựng cơ bản của doanh nghiệp được hình thành từ đâu và dùng vào những công việc nào?

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản của doanh nghiệp được quy định tại khoản 1 Điều 75 Thông tư 200/2014/TT-BTC như sau:

Tài khoản 441 – Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản

1. Nguyên tắc kế toán

a) Tài khoản này dùng để phản ánh số hiện có và tình hình tăng, giảm nguồn vốn đầu tư XDCB của doanh nghiệp. Nguồn vốn đầu tư XDCB của doanh nghiệp được hình thành do Ngân sách cấp hoặc đơn vị cấp trên cấp. Vốn đầu tư XDCB của đơn vị được dùng cho việc đầu tư xây dựng mới, cải tạo, mở rộng cơ sở sản xuất, kinh doanh và mua sắm TSCĐ để đổi mới công nghệ. Công tác đầu tư XDCB ở doanh nghiệp phải chấp hành và tôn trọng các quy định về quản lý đầu tư và xây dựng cơ bản hiện hành.

b) Mỗi khi công tác xây dựng và mua sắm TSCĐ hoàn thành, tài sản được bàn giao đưa vào sử dụng cho sản xuất, kinh doanh, kế toán phải tiến hành các thủ tục quyết toán vốn đầu tư của từng công trình, hạng mục công trình. Khi quyết toán vốn đầu tư được duyệt, kế toán phải ghi giảm nguồn vốn đầu tư XDCB, ghi tăng Vốn đầu tư của chủ sở hữu.

Theo đó, vốn đầu tư xây dựng cơ bản của doanh nghiệp được hình thành do Ngân sách cấp hoặc đơn vị cấp trên cấp.

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản của đơn vị được dùng cho việc đầu tư xây dựng mới, cải tạo, mở rộng cơ sở sản xuất, kinh doanh và mua sắm tài sản cố định để đổi mới công nghệ.

Lưu ý:

– Mỗi khi công tác xây dựng và mua sắm tài sản cố định hoàn thành, tài sản được bàn giao đưa vào sử dụng cho sản xuất, kinh doanh, kế toán phải tiến hành các thủ tục quyết toán vốn đầu tư của từng công trình, hạng mục công trình.

– Khi quyết toán vốn đầu tư được duyệt, kế toán phải ghi giảm nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, ghi tăng Vốn đầu tư của chủ sở hữu.

Tài khoản nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản của doanh nghiệp có kết cấu thế nào?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 75 Thông tư 200/2014/TT-BTC thì tài khoản nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản của doanh nghiệp có kết cấu và nội dung phản ánh cụ thể như sau:

Bên Nợ: Số vốn đầu tư xây dựng cơ bản giảm do:

– Xây dựng mới và mua sắm tài sản cố định hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng và quyết toán vốn đầu tư đã được duyệt;

– Nộp lại số vốn đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng không hết cho đơn vị cấp trên, cho Nhà nước.

Bên Có: Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản tăng do:

– Ngân sách Nhà nước hoặc cấp trên cấp vốn đầu tư xây dựng cơ bản;

– Nhận vốn đầu tư xây dựng cơ bản do được tài trợ, viện trợ;

– Bổ sung từ quỹ đầu tư phát triển.

Số dư bên Có: Số vốn đầu tư xây dựng cơ bản hiện có của doanh nghiệp chưa sử dụng hoặc đã sử dụng nhưng công tác xây dựng cơ bản chưa hoàn thành hoặc đã hoàn thành nhưng quyết toán chưa được duyệt.

Phương pháp kế toán trong trường hợp doanh nghiệp nhận vốn đầu tư xây dựng cơ bản do Ngân sách cấp theo dự toán được giao?

Căn cứ khoản 3 Điều 75 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định như sau:

Tài khoản 441 – Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản

…

3. Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu

a) Nhận được vốn đầu tư XDCB bằng tiền mặt, tiền gửi Ngân hàng, ghi:

Nợ các TK 111, 112

Có TK 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB.

b) Trường hợp nhận vốn đầu tư XDCB do Ngân sách cấp theo dự toán được giao:

– Khi được giao dự toán chi đầu tư XDCB, doanh nghiệp chủ động theo dõi và ghi chép thông tin về khoản mục này trong phần thuyết minh Báo cáo tài chính.

– Khi rút dự toán chi đầu tư XDCB để sử dụng, căn cứ vào tình hình sử dụng dự toán chi đầu tư xây dựng để hạch toán vào các tài khoản có liên quan, ghi:

Nợ TK 111- Tiền mặt

Nợ các TK 152, 153, 331,…

Nợ TK 133- Thuế GTGT được khấu trừ

Nợ TK 241- XDCB dở dang (rút dự toán chi trực tiếp)

Có TK 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB.

c) Khi chưa được giao dự toán chi đầu tư XDCB, đơn vị được Kho bạc cho tạm ứng vốn đầu tư, khi nhận được vốn tạm ứng của Kho bạc, ghi:

Nợ các TK 111,112

Có TK 338- Phải trả, phải nộp khác (3388).

d) Khi dự toán chi đầu tư XDCB được giao, đơn vị phải thực hiện các thủ tục thanh toán để hoàn trả Kho bạc khoản vốn đã tạm ứng. Khi được Kho bạc chấp nhận các chứng từ thanh toán, ghi:

Nợ TK 338- Phải trả, phải nộp khác (3388)

Có TK 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB.

…

Như vậy, phương pháp kế toán trong trường hợp doanh nghiệp nhận vốn đầu tư xây dựng cơ bản do Ngân sách cấp theo dự toán được giao được quy định cụ thể như sau:

– Khi được giao dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản, doanh nghiệp chủ động theo dõi và ghi chép thông tin về khoản mục này trong phần thuyết minh Báo cáo tài chính.

– Khi rút dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản để sử dụng, căn cứ vào tình hình sử dụng dự toán chi đầu tư xây dựng để hạch toán vào các tài khoản có liên quan, ghi:

Nợ TK 111- Tiền mặt

Nợ các TK 152, 153, 331,…

Nợ TK 133- Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ

Nợ TK 241- Xây dựng cơ bản dở dang (rút dự toán chi trực tiếp)

Có TK 441 – Nguồn vốn đầu tư Xây dựng cơ bản